Św. Jan Nepomucen w Wilkszynie

Niemal w samym centrum wsi, tuż przy kościele pw. św. Wawrzyńca, na zewnątrz muru kościelnego od strony plebanii i budynku dawnej szkoły, znajduje się barokowy pomnik św. Jana Nepomucena.

Fot. Ewa Zajfert

Został on wzniesiony najprawdopodobniej w I połowie XVIII w., ale obecnie jest ustawiony na wtórnym postumencie na planie trójkąta, pochodzącym z przełomu XIX i XX w. Dwie przeszklone nisze zamknięte są półokrągłymi łukami, zaś trzecia nisza, otwarta, mieści figurę św. Józefa z Dzieciątkiem. 

Pomnik ustawiono w czasie, gdy kult czeskiego męczennika Jana Nepomucena (ok. 1350–1393), zrzuconego z mostu Karola do Mołtawy i kanonizowanego w 1729 r., silnie rozwijał się na terenach pozostających pod panowaniem Habsburgów. Na Śląsku zabiegali o to przede wszystkim cystersi. To właśnie z ich inicjatywy posągi świętego ustawiano w wielu wsiach zakonnych, takich jak np. Wilkszyn, który niegdyś należał do klasztoru w Lubiążu.

Niegdyś, jeszcze w XVIII i XIX w., 16 maja, czyli w dniu wspomnienia tego świętego, odprawione były wielkie nabożeństwa, zwykle pod gołym niebem. Podczas takich nabożeństw w Wilkszynie zwracano się do świętego z prośbą o pomoc w niebezpieczeństwach spowodowanych wysokim stanem pobliskich rzek, głównie Odry.

oprac. Kamilla Jasińska